knoflook en kwarkzakken

Oktober en november zijn dé maanden om knoflook te poten. Het kan ook in het voorjaar maar dan is de opbrengst een stuk minder. Een paar weken gelden bezocht ik de Eemlook, een kleinschalig en milieuvriendelijk bedrijf waar tientallen soorten knoflook worden vermeerder. Het poten was in volle gang zoals je op de foto's kan zien!

Kwark is eenvoudig zelf te maken. Gebruik je verse melk, verwarm deze dan tot 90 ° C en laat ze afkoelen. Voeg 20 ml karnemelk of zuursel toe en laat de melk 3 uur staan. Voeg nu 2 druppels stremsel toe en laat het mengsel 24 uur staan. De melk is nu gestremd en kan gesneden worden met een mes of met een wrongelsnijder. Stort de wrongel of eigenlijk de kwark in de kwarkzak en laat het uitlekken.
In deze zak kan je ook hangop maken. Giet yoghurt of karnemelk in de kwarkzak en liet dit 24 uur uitlekken. De volgende avond heb je een lekker toetje. Op smulweb vindt je allerlei recepten voor hangop.

Yofu en kefir

Yofu
Wist je dat je van sojamelk ook yoghurt kan maken? Yofu wordt deze soja-yoghurt genoemd en de bereiding is simpel. Als startcultuur gebruik je de Lactoferm bifiduscultuur. Giet er een liter sojamelk bij, goed mengen en zet mengsel een uur of 8 op een warm plekje. Wil je zeker zijn van de goede temperatuur, gebruik dan een yoghurtapparaat.


kefir
Kefir is een verfrissende en sprankelende melkdrank die je zelf kunt maken met kefirkorrels. Je doet de korrels in een liter melk of sojamelk , zet dit weg bij kamertemperatuur en 24 uur later is je kefirdrank klaar. Voor meer informatie kijk je hier.

ijsheiligen en meikaas

Bonen, pompoenen, bietjes, radijzen, pronkbonen, worteltjes, snijbiet, koolrabi, schorseneer en pastinaak. Allemaal heerlijke gewassen die je in mei kunt zaaien. Let wel op eventuele nachtvorst, daar kunnen vooral bonen en pompoenen slecht tegen. Plant of zaai deze groenten pas na ijsheiligen, want dan is de kans op nachtvorst zo goed als verdwenen. IJsheiligen is de naam voor een aantal katholieke heiligen, van wie de naamdagen vallen in de periode van 11 tot 15 mei. Na deze datum is de kans op nachtvorst erg klein.

Mei is ook de maand van de meikaas. Dit is een verse witte kaas, een paar dagen tot een week oud, die wordt gemaakt van de eerste melk na de winterperiode, als de koeien net in de wei lopen te dartelen. Deze kaas heeft een zachte smaak en lijkt wat op mozzarella. Meikaas is hier en daar te koop maar je kunt het natuurlijk ook zelf maken. Met de starterskit kaasmaken en verse volle melk moet het zeker lukken. De starterskit is nu ook leverbaar met vegetarisch stremsel.


Bruschette met meikaas en radijs
half bosje radijs
halve eetlepel citroensap
3-4 eetlepels olijfolie extra vierge
(zout),versgemalen peper
2 eetlepels platte peterselie, fijngehakt
4 dikke sneden donker vloerbrood
50 gram rucola
200 gram verse meikaas

Snij de schoongemakte radijsjes in plakjes. Klop in een kom het citroensap met 2-3 eetlepels olijfolie en zout en peper naar smaak tot een dressing en schep de radijs en peterselie erdoor. Leg de geroosterde sneden brood op vier borden en druppel er wat olijfolie over. Verdeel de rucola erover. Snijd de kaas in dikke plakken en leg ze op de rucola. Schep de radijssalsa op de kaas en maal er nog wat peper boven.

Warmoes

Vandaag warmoes gezaaid. Warmoes is een bladgroente die ook wel snijbiet wordt genoemd. Niet helemaal juist want warmoes heeft dikke bladnerven en snijbiet is een variant met vooral veel blad en dunne nerven.
De mooiste planten laat ik staan om volgend jaar, warmoes is twee-jarig, zaad van te winnen. Omdat deze plant erg gemakkelijk bestoven wordt door andere soorten van de ganzevoetfamilie komen de vermeerderingsplanten volgend jaar in een kooi te staan. Zo kunnen ze niet door andere soorten worden bestoven. De bloemen inpakken in fijn gaas is ook een optie.
En dan nu een recept want uiteindelijk wordt de plant gekweekt om gegeten te worden............
Wat heb je nodig?

* 600 g snijbiet
* 1 sjalotje
* 4 eetlepels olijfolie
* 4 tenen knoflook
* nootmuskaat, zout, peper

Stelen en bladeren van de snijbiet fijnsnijden. Het sjalotje en de knoflook fijnsnijden en de olijfolie verhitten in een pan.
De stelen van de snijbiet in de olie laten stoven, ui en knoflook toevoegen en kort laten meestoven.
Wat water toevoegen en nu ook de bladeren van de snijbiet erbij doen. Kort laten meestoven tot ze gaan slinken.
Haal de pan van het vuur en voeg nootmuskaat, zout en peper naar smaak toe.
Heerlijk als voorgerecht met geroosterd brood of als bijgerecht.

Eet smakelijk!

tijd voor tuinbonen

Het is tijd om de tuinbonen te zaaien. Gezien de vorst van afgelopen nacht nog niet in de tuin, maar wel in de koude bak of in een bakje op de vensterbank. Zodra de plantjes een cm of 10 hoog zijn kunnen ze dan naar buiten, in de moestuin.
Tuinbonen heb je in vele soorten en maten. Aquadulce bijvoorbeeld, vormt lange peulen met 8 - 9 bonen per peul. Aquadulce is geschikt voor de vroeg teelt in november maar kan ook nu worden gezaaid. Heb je niet zo veel ruimte in je tuin, kies dan voor de tuinboon " Sutton dwarf". Deze tuinboon wordt hoogstens 40 cm hoog en vormt toch smakelijke tuinbonen. Hij is wel wat minder tegen vorst bestand als de Aquadulce. Hoe kweek je tuinbonen?

Zaai ze in oktober of november. De zaaidiepte is 5 cm en de afstand tussen de zaden is 15 cm. De afstand tussen twee rijen is 50 cm. Afhankelijk van het weer steken de eerste bonen na 2 tot 3 weken hun kop boven de grond. De eerste oogst kun je eind mei verwachten.

Natuurlijk is zaaien in het vroege voorjaar, februari—maart, ook mogelijk. Je kunt de tuinbonen dan eind juni, begin juli oogsten.

Tuinbonen zijn in trek bij de bonenluis. Vooral de voorjaarsteelt heeft hier last van. Verwijder de bovenste paar cm van de planten zodra je de eerste luizen ziet om ergere aantasting te voorkomen.

Bij zware vorst is het verstanding de tuinbonen te beschermen met vliesdoek.

Tuinbonen zijn een uitstekende bron van foliumzuur en bevatten veel vezels. Je kunt ze eventueel rauw eten, maar dan zonder de dikke schil, die tanninen bevat.
In Spanje worden ze gebruikt in de fabada, een soort cassoulet, terwijl ze in Italië worden bereid alla pancetta, d.w.z. met uien en spek. In het Midden-Oosten worden ze genuttigd als puree, in beignets of in de salade.

Een winterwortel uit Flakkee

Ik kreeg net een mailtje van een nieuwe klant. Het ging om een bestelling van de winterwortel Flakkee. En het leuke is, deze klant woont op het eiland Goeree-Overflakkee, het eiland waar deze heirloom winterwortel z'n oorsprong vindt!
Ik ben benieuwd of deze voorvader van een hele generatie winterwortelrassen nog veel wordt verbouwd op de zeeuwse klei. Ik denk het niet....... Terwijl het toch een smakelijke en mooie winterwortel is.
Winterwortels hebben een lang groeiseizoen nodig, zaai ze dus op tijd. Half mei moeten de wortels wel gezaaid zijn. Je kunt ze oogsten van half oktober tot half november. De eerste nachtvorst is geen probleem, daar kunnen ze goed tegen. En nog een tip, laat de zaden de nacht voor het zaaien weken in water. Dit versnelt het kiemproces.

de woudboon

Afgelopen dinsdagavond was ik te gast bij een volkstuinvereniging. Ik heb een praatje gehouden over heirloom groenterassen en knofloken. En tot mijn grote verrassing was één van de mensen daar ook bezig met het actief in stand houden van een oud ras, de friese woudboon. Hij kweekt al jaren deze boon en gebruikt ieder jaar een deel van de oogst als zaaigoed. Geweldig! Dit is de manier om een ras in stand te houden en wellicht ontstaat er ook een eigen variant. Want zo af en toe vindt hij bonen met een afwijkende kleur en smaak.
Alle heirloom groenterassen worden in stand gehouden door natuurlijke bestuiving. Dat geeft iedereeen dus de gelegenheid zelf zijn zaden voor volgend jaar te oogsten. Niet dat het erg eenvoudig want je moet goed rekening houden met kruisbestuiving door andere rassen. Dat kan dor de wind en door insecten. Wil je zelf je bonen, kolen of tomaten vermeerderen, hou daar dan rekening mee. Suzanne Ashworth heeft hier een prachtig boek over geschreven, "seed to seed".

Terug naar de gele friese woudboon. Voor zover ik weet zijn er geen commerciële telers meer van dit ras. Toch is hij in Friesland hier en daar te koop bij hobbyisten. Zo ben ik er zelf ook aan gekomen en verkoop hem nu in mijn webwinkel.
Er is ook een Groningse gele woudboon. Die heb ik helaas nog niet kunnen vinden. En er staat nog meer op mijn verlanglijst, de originele groningse molleboon, de groninger pronkboon, Gooise sloven, terpenkool etc. Mocht ik ze tegenkomen dan hou ik je hier op de hoogte.

ingemaakt

Er wordt nog steeds ingemaakt! Gelukkig maar, want het is erg lekker. Vroeger was het pure noodzaak om de rijke oogst uit de moestuin goed te bewaren gedurende de wintermaanden. Nu vriezen we onze oogst in en maken we in voor de smaak of uit traditie.
Vooral witte kool wordt ingemaakt. Het wordt dan zuurkool. De rassen "Brunswijk" en "Late flat dutch"lenen zich goed voor de zuurkoolbereiding. Ook van rode kool kan je zuurkool maken. Rode zuurkool.......

Behalve deze sluitkolen worden ook bonen ingemaakt. Ik heb er zelf geen ervaring mee maar het schijnt niet moeilijk te zijn. Een laagje gesneden bonen (snijbonen, sperziebonen, pronkbonen) in een keulse pot, daar overheen een laagjes zout, een laagje bonen etc. tot de pot vol is. Een schone doek op de bonen, verzwaringssteen er op en vervolgens de pot afsluiten (deksel met waterslot) . Een paar weken geduld en smullen maar. Op de foto zie je een afbeeldingvan een keulse pot.

schaatsen en regenwormen

Vanmorgen las ik dat het vanaf zondag gaat dooien. Jammer voor de schaatsers en fijn voor mijn composthoop! De maand januari is een prima tijd om de composthoop over je groentetuin te verspreiden. Iedere keer als ik dat doe sta ik versteld van het leven in zo'n hoop. Handenvol wormen komen te voorschijn uit het tuin- en keukenafval tevoorschijn.
Compost verbetert de structuur van de grond en is ook een prima meststof voor de groentetuin. Strooi per vierkante meter ongeveer 10 liter compost over je moestuin. Op de plek waar de kolen ongeveer het dubbele.
Ik schreef net al dat compost goed is voor de structuur van de bodem. Of je nu op zand of op klei je groenten verbouwt, compost is geweldig voor je tuin. Het is voedsel voor je planten, het water wordt beter vastgehouden op droge (zand)gronden en zware kleigrond wordt beter bewerkbaar.

Schaats ze, de komende dagen!